Νόμος 3899/2010. Το εργασιακό καθεστώς στον ιδιωτικό τομέα μετά την 17-12-2010

Νόμος 3899/2010. Το εργασιακό καθεστώς στον ιδιωτικό τομέα μετά την 17-12-2010.

Επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας.

« Σημ: Παρατίθενται τα άρθρα 13, 17 και 19 του ν. 3899/2010 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας» (ΦΕΚ τεύχος πρώτο αρ. φυλ. 212 της 17-12-2010), που αφορούν τις μεταβολές στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή οι διατάξεις, για την ειδική επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας, για τα θέματα της μερικής απασχόλησης, εκ περιτροπής εργασίας, προσωρινής απασχόλησης, δοκιμαστικής περιόδου απασχόλησης, της απλοποίησης διαδικασιών εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, καθώς και τα περί έναρξης ισχύος του νόμου. »

Άρθρο 13

Ειδική Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας

Στο άρθρο 3 του ν. 1876/1990 προστίθεται παράγραφος 5Α ως εξής:

«5Α. 1α) Με επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας, οι αποδοχές και οι συνθήκες εργασίας είναι δυνατόν να αποκλίνουν από αυτές της αντίστοιχης κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας και όχι πάντως κατώτερα από το επίπεδο της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας, η οποία μπορεί να ανανεώνεται, ονομάζεται «ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας». Οι ειδικές επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας υπερισχύουν από τις αντίστοιχες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, χωρίς περιορισμούς. Τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10 για τη συρροή και τα προβλεπόμενα στις παραγράφους 2, 3 και 4 του άρθρου 11 για την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας δεν ισχύουν για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας της παρούσας παραγράφου. Οι ειδικές επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη προσαρμογής των επιχειρήσεων στις συνθήκες της αγοράς, με στόχο τη δημιουργία ή τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, καθώς και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

β) Με την ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας του προηγούμενου εδαφίου δύνανται να ρυθμίζονται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, όροι και προϋποθέσεις μερικής απασχόλησης, εκ περιτροπής εργασίας και διαθεσιμότητας, καθώς και κάθε άλλος όρος εφαρμογής της, περιλαμβανομένης της διάρκειάς τους.

2. Κατ’ εξαίρεση των οριζομένων στο άρθρο 6 παρ. 1 περίπτωση β΄ του παρόντος νόμου, η ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση μπορεί να καταρτιστεί και από εργοδότη που απασχολεί λιγότερους από πενήντα (50) εργαζόμενους, με το αντίστοιχο επιχειρησιακό σωματείο και αν δεν υπάρχει με το αντίστοιχο κλαδικό σωματείο ή με την αντίστοιχη ομοσπονδία.

3. Για την εφαρμογή των οριζομένων στην παράγραφο 1 τα μέρη υποβάλλουν από κοινού αιτιολογική έκθεση των λόγων που δικαιολογούν την πρόθεσή τους για κατάρτιση ειδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας προς το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Κ.Ε.Ε.Ε.), το οποίο και γνωμοδοτεί για τη σκοπιμότητα της κατάρτισής της, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία είκοσι (20) ημερών μετά την πάροδο της οποίας τεκμαίρεται η χορήγησή της. Με την ίδια διαδικασία συμφωνείται και η τυχόν παράτασή της.

4. Η συλλογική σύμβαση εργασίας αυτής της παραγράφου αρχίζει από την υπογραφή της και είναι έγκυρη, σύμφωνα με τα ισχύοντα στο άρθρο 5 του παρόντος νόμου.

5. Σε περίπτωση παραβίασης των όρων του άρθρου αυτού, η ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας είναι άκυρη και σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, η αποζημίωση απόλυσης υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές της αντίστοιχης κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας.

6. Οποιαδήποτε μείωση των αποδοχών των εργαζομένων κατά παράβαση των συμφωνημένων στο πλαίσιο της ειδικής επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας, συνιστά μη εμπρόθεσμη καταβολή νομίμων αποδοχών, για την οποία εφαρμόζονται ο α.ν. 690/1945, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 8 παρ. 1 του ν. 2336/1995.»

Άρθρο 17

Ρύθμιση θεμάτων μερικής απασχόλησης, εκ περιτροπής εργασίας, προσωρινής απασχόλησης, δοκιμαστικής περιόδου απασχόλησης και απλοποίηση διαδικασιών εφαρμογής εργατικής νομοθεσίας

1. Η παράγραφος 9 του άρθρου 38 του ν. 1892/1990, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν. 3846/2010, αντικαθίσταται ως εξής:

«9. Οι αποδοχές των εργαζομένων με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης υπολογίζονται όπως και οι αποδοχές του συγκρίσιμου εργαζομένου και αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης.»

2. Η παράγραφος 11 του άρθρου 38 του ν.1892/1990, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν. 3846/2010, αντικαθίσταται ως εξής:

«11. Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέρα από τη συμφωνηθείσα, ο μερικώς απασχολούμενος εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη. Ο μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν αυτή η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο.»

3. Το τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του ν. 3846/2010 αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν περιοριστούν οι δραστηριότητές του ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρησή του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα (9) μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 260/2006 και του ν. 1767/1988.»

4. Η παράγραφος 6 του άρθρου 22 του ν. 2956/2001, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 του ν. 3846/2010,αντικαθίσταται ως εξής:

«6. Η διάρκεια της απασχόλησης του μισθωτού από τον έμμεσο εργοδότη, στην οποία περιλαμβάνονται και οι ενδεχόμενες ανανεώσεις που γίνονται εγγράφως, δεν επιτρέπεται να είναι μεγαλύτερη από τους τριάντα έξι (36) μήνες. Σε περίπτωση υπέρβασης των χρονικών ορίων, που τίθενται από την παρούσα παράγραφο, επέρχεται μετατροπή της υπάρχουσας σύμβασης σε σύμβαση αορίστου χρόνου με τον έμμεσο εργοδότη.»

5.α. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010 προστίθεται εδάφιο ως εδάφιο Α΄ ως εξής:

«Α. Η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου λογίζεται ως απασχόληση δοκιμαστικής περιόδου για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες από την ημέρα ισχύος της και η οποία μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης, εκτός κι αν άλλο συμφωνήσουν τα μέρη.»

β. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010 αναριθμείται ως Β΄ και η περίπτωση α΄ αυτής αντικαθίστανται ως εξής:

«Β. Σύμβαση μισθωτού με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου, διάρκειας πέραν των δώδεκα (12) μηνών, δύναται να καταγγελθεί κατόπιν προηγούμενης έγγραφης προειδοποίησης του εργοδότη ως εξής:

α) Για υπαλλήλους που έχουν υπηρετήσει από δώδεκα (12) μήνες έως δύο (2) χρόνια, προειδοποίηση ενός (1) μηνός πριν την απόλυση.»

6.α. Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είναι δυνατή η αλλαγή της διαδικασίας υποβολής δηλώσεων, αναφορών, ειδοποιήσεων, αναγγελιών και λοιπών στοιχείων που υποβάλλουν οι εργοδότες στον ΟΑΕΔ, στις Επιθεωρήσεις Εργασίας, στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και σε άλλες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων, και αφορούν στους μισθωτούς τους και συγκεκριμένα στην πρόσληψη, αποχώρηση, τους όρους εργασίας, την απασχόληση και άλλες σχετικές πληροφορίες.

β. Mε όμοιες υπουργικές αποφάσεις μπορεί να ρυθμίζονται μεταξύ άλλων η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής των στοιχείων, που αναφέρονται στην ανωτέρω παράγραφο εν όλω ή εν μέρει, περιλαμβανομένης της τροποποίησης των προθεσμιών υποβολής, της χρήσης κοινής βάσης δεδομένων των προαναφερόμενων αρμόδιων δημόσιων φορέων καθώς και κάθε άλλη τροποποίηση και απλούστευση διαδικαστικής ενέργειας, που προβλέπεται για τους εργοδότες και τους εργαζόμενουςκαι που συμβάλλει στη μείωση διοικητικού βάρους.

Άρθρο 19

Έναρξη ισχύος

1. Η ισχύς των διατάξεων των παραγράφων 1, 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 4, των άρθρων 5, 6 και της παραγράφου 4 του άρθρου 8 του νόμου αυτού αρχίζει από 1.1.2011.

2. Η ισχύς των λοιπών διατάξεων του νόμου αυτού αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επί μέρους διατάξεις του.\

Πρόσφατες Νομοθετικές Ρυθμίσεις Εργασιακού Δικαίου

Στο κείμενο που ακολουθεί παραθέτουμε τις ρυθμίσεις στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, οι οποίες θεσπίστηκαν κατ' επίδραση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης και του Μνημονίου. ΝΟΜΟΣ 3833/2010 Προστασία της εθνικής οικονομίας. Επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης (ΦΕΚ 40/Α/13.3.2010) 1. Μειώσεις αποδοχών στο δημόσιο τομέα (άρθρο 1) 2. Πλαφόν στις αποδοχές δημοσίου τομέα (άρθρο 2) 3. Πάγωμα αποδοχών δημοσίου τομέα - εισοδηματική πολιτική για το 2010 (άρθρο 3) 4. Μείωση υπερωριακής απασχόλησης στο δημόσιο τομέα (άρθρο 6) 5. Περιορισμός προσλήψεων στο δημόσιο τομέα (άρθρα 10-11) 6. Προγράμματα απασχόλησης ανέργων (άρθρο 18) ΝΟΜΟΣ 3845/2010 Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη-μέλη της Ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΦΕΚ 65/Α/6.5.2010) Άρθρο δεύτερο: Καθορισμός γενικού πλαισίου και εξουσιοδοτήσεις για λήψη μέτρων εφαρμογής του προγράμματος 1.Επιχορήγηση Εταιρειών Προσωρινής Απασχόλησης (§ 5) (για την πρόσληψη επιδοτούμενων ή μακροχρό­νια ανέργων ηλικίας 55 έως και 64 ετών, για εργασία στο δημόσιο τομέα) 2.Συμβάσεις απόκτησης εργασιακής εμπειρίας ανέργων μέχρι 24 ετών (§ 6) (Οι ακαθάριστες α­ποδοχές τους θα αντιστοιχούν στο 80% του κατώτατου βα­σικού μισθού ή βασικού ημερομισθίου όπως ορίζεται κά­θε φορά από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Ερ­γασίας) 3.Παρέμβαση στη διάρθρωση των συλλογικών συμβάσεων (§ 7) (Οι όροι των Ομοιοεπαγγελματικών και Επιχειρησια­κών Συμβάσεων Εργασίας μπορούν να αποκλίνουν ένα­ντι των αντίστοιχων όρων Κλαδικών Συμβάσεων Εργα­σίας, καθώς και των Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμ­βάσεων Εργασίας και οι όροι των Κλαδικών Συμβάσεων Εργασίας μπορούν να αποκλίνουν έναντι των αντίστοι­χων όρων Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Ερ­γασίας. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινω­νικής Ασφάλισης μπορεί να ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων της παρα­γράφου αυτής. 4.Αναγγελία νομοθετικών παρεμβάσεων σε διάφορα εργασιακά θέματα (§ 9) Παρέμβαση στη διαδικασία επίλυσης των συλλογικών διαφορών εργασίας μέσω Διαιτησίας Παρέμβαση στο όριο των ομαδικών απολύσεων Παρέμβαση στο ύψος και τον τρόπο καταβολής της αποζημίωσης απόλυσης Μέτρα αποτροπής απολύσεων ηλικιωμένων εργαζόμενων Καθορισμός ειδικών όρων απασχόλησης νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας κάτω των 25 ετών Καθορισμός όρων απασχόλησης και ασφάλισης εργαζομένων με συμβάσεις μαθητείας μέχρι ενός έτους Καθορισμός ανώτατης διάρκειας συμβάσεων ορισμένου χρόνου Άρθρο τρίτο: Μέτρα για τη μείωση των δημόσιων δαπανών 5.Νέες παρεμβάσεις στις μειώσεις αποδοχών και επιδομάτων στο δημόσιο τομέα (δηλαδή στο Ν. 3833/2010) 6.Καθορισμός επιδομάτων εορτών και αδείας στους συνταξιούχους άνω των 60 ετών κάθε ταμείου (πλην ΟΓΑ) ΝΟΜΟΣ 3846/2010 Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 66/Α/11.5.2010) 1. Τεκμήριο υπέρ της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας στις άτυπες σχέσεις εργασίας (άρθρο 1) 2. Μερική απασχόληση και εκ περιτροπής εργασία (άρθρο 2) (οι διατάξεις του άρθρου αυτού τροποποιήθηκαν με το άρθρο 17 Ν. 3899/2010) 3. Προσωρινή απασχόληση (άρθρο 3) (οι διατάξεις του άρθρου αυτού τροποποιήθηκαν με το άρθρο 17 Ν. 3899/2010) 4. Θέση των μισθωτών σε διαθεσιμότητα (άρθρο 4) 5. Τηλεργασία (άρθρο 5) 6. Άδειες (άρθρο 6) 7. Διευθέτηση χρόνου εργασίας (άρθρο 7) 8. Εργασία κατά την έκτη ημέρα της εβδομάδας (άρθρο 8) 9. Θέματα ΣΕΠΕ (άρθρο 9) 10. Υποβολή συμπληρωματικών πινάκων προσωπικού (άρθρο 10) 11. Διοικητικές κυρώσεις στον εργοδότη για την παράβαση της εργατικής νομοθεσίας (άρθρο 11) και της νομοθεσίας περί απασχόλησης αλλοδαπών (άρθρο 14) 12. Μητρώο Συλλογικών Συμβάσεων (άρθρο 12) 13. Βιβλίο υπερωριών (άρθρο 13) 14. Απασχόληση υπηκόων τρίτων χωρών (άρθρο 14) 15. Ασφαλιστικά θέματα (άρθρα 15 έως 22) 16. Αλλαγές ως προς την αρμοδιότητα σύναψης τραπεζικών συλλογικών συμβάσεων (άρθρο 31) ΝΟΜΟΣ 3863/2010 Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα και συναφείς ρυθμίσεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις (ΦΕΚ 115/Α/15/7/2010) Άρθρα 1 έως 62: Μεταρρύθμιση συνταξιοδοτικού συστήματος: Νέο σύστημα που αποτελείται από μία ανταποδοτική σύνταξη που θα συμπληρώνει μία μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, προνοιακή, βασική σύνταξη Άρθρο 68: Συμβάσεις εργολαβίας εταιρειών παροχής υπηρεσιών στο Δημόσιο τομέα Άρθρο 73: Ρυθμίσεις για τη Μεσολάβηση - Διαιτησία. (Οι ρυθμίσεις του άρθρου αυτού, που αναφέρονταν σε ζητήματα μεσολάβησης και διαιτησίας, καταργήθηκαν με το άρθρο 18 Ν. 3899/2010. Οι διατάξεις του άρθρου 14 του τελευταίου αυτού νόμου ρύηθμισαν τα θέματα των καταργηθέντων ρυθμίσεων) Άρθρο 74 : Ρύθμιση θεμάτων εργασιακών σχέσεων 1.Ομαδικές απολύσεις: Αλλαγή αριθμητικών ορίων (§ 1) (Προσωπικό από 20-150 εργαζόμενοι: ομαδικές θεωρούνται οι πάνω από 6 απολύσεις. Προσωπικό πάνω από 150 εργαζόμενοι: ομαδικές απολύσεις θεωρούνται οι πάνω από 5% και μέχρι 30 εργαζόμενοι) 2.Προειδοποίηση απόλυσης (§ 2) (Στο εξής η προειδοποίηση μπορεί να είναι από 2 μέχρι 6 μήνες, ενώ ήταν από 1 μέχρι 24 μήνες) 3.Καταβολή της αποζημίωσης απόλυσης με διμηνιαίες δόσεις (§ 3) 4.Αμοιβή υπερεργασία και υπερωρίας (§ 10) (Αμοιβή υπερεργασίας: προσαύξηση 20% - Αμοιβή υπερωρίας: προσαύξηση 40% μέχρι 120 ώρες ετησίως και 60% πάνω των 120 ωρών - Αμοιβή παράνομης (κατ’ εξαίρεση) υπερωρίας: προσαύξηση 80%) 5.Ρυθμίσεις για χορήγηση άδειας υπερωριακής απασχόλησης πέραν των επιτρεπομένων ορίων σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασιών με προσαύξηση 60% (§ 11) 6.Αυτασφάλιση εργαζομένων 55-64 ετών με συμμετοχή του εργοδότη κατά 50% ή 80% και του ΟΑΕΔ κατά το υπόλοιπο ποσοστό - Απαγόρευση απόλυσης εργαζομένων 55-64 ετών σε ποσοστό πάνω του 10% του συνολικού αριθμού των απολυομένων (§§ 4 και 7) 7.Προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας (§ 6) 8.Προσλήψεις νέων μέχρι 25 ετών με μειωμένες αποδοχές (§ 8) 9.Ρυθμίσεις για συμβάσεις μαθητείας νέων 15 έως 18 ετών (§ 9) ΝΟΜΟΣ 3871/2010 Δημοσιονομική Διαχείριση και Ευθύνη (ΦΕΚ 141/Α/17.8.2010) Άρθρο 51: Απαγόρευση χορήγησης αυξήσεων με διαιτητικές αποφάσεις για το 2010 και για το Α΄εξάμηνο του 2011 Περιορισμός χορήγησης αυξήσεων με διαιτητικές αποφάσεις για το Β' εξάμηνο του 2011 και για το 2012 στο ποσοστό της ετήσιας μεταβολής του ευρωπαϊκού πληθωρισμού. ΝΟΜΟΣ 3899/2010 Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας (ΦΕΚ 212/Α/17.12.2010), ως ανωτέρω. Άρθρο 13: Ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας Άρθρο 14: Διαδικασία επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας (τροποποιήσεις διατάξεων άρθρων 14 έως 17 Νόμου 1876/1990 που αφορούν στις διαδικασίες Μεσολάβησης και Διαιτησίας καθώς και στην οργάνωση και λειτουργία του Ο.ΜΕ.Δ.) Άρθρο 16: Μεταβατικές διατάξεις Άρθρο 17: Ρύθμιση θεμάτων μερικής απασχόλησης, εκ περιτροπής εργασίας, προσωρινής απασχόλησης, δοκιμαστικής περιόδου απασχόλησης και απλοποίησης διαδικασιών εφαρμογής εργατικής νομοθεσίας (Με τις διατάξεις αυτές τροποποιούνται κυρίως ρυθμίσεις που είχαν προβλεφθεί με το Νόμο 3846/2010) Ασφαλιστικές κλάσεις....